Geleceğin mesleği İHA pilotluğu
2.6 milyar dolarlık küresel satışa ulaşan ticari İHA'lara ülkemizde de talep patlaması yaşanıyor. İnternette peynir ekmek gibi satılan cihazlara film, sigorta, kargo şirketleri ilgi gösterirken, sıradan vatandaş arasında da hızla yayılıyor. 200 liraya bile alınan ürün yakın zamanda insanlığın havadaki eli olacak gibi görünüyor.
Kuşlara not iliştirerek gönderilen postaların üzerinden yaklaşık 3 bin yıl, Hezarfen'in İstanbul semalarında uçuşundan 384, ilk motorlu uçağın havalanmasından 144 yıl geçmişken insanlık, şimdi yeni bir döneme hazırlanıyor. Sadece ekonomik değil sosyal yaşamı da derinden etkileyecek bu şeyin adı: İnsansız Hava Aracı (İHA) yani drone.
PİYASASI ÇOKTAN HAVALANDIAslında 30 yıldır kullanılan ve son birkaç yıldır aşina olduğumuz İHA'lara şirketlerin ve uçuş meraklılarının da ilgisi sayesinde talep patlaması yaşanıyor. Yani bu araç, askeri amaçlardan günlük yaşama doğru hızla ilerlerken, internette ve mağazalarda 200 ila 20 bin lira arasında peynir ekmek gibi satılıyor. Elinizdeki kumanda ile yönlendirip, kamerasıyla kayıt yaptığınız bu cihazlara yönelik tartışmalar süredursun işin piyasası çoktan uçmuş durumda. En fazla talep; medya, organizasyon, film, sigorta ve kargo şirketlerinden geliyor. İHA'LAR haritalama, hızlı ilaç teslimi, tarımsal ilaçlama ve koyun gütme gibi aklınıza gelebilecek birçok alanda insanoğlunun havadaki eli olacak. Bu işin sonunda yeni bir ekonomi doğarken, bazılarımız işsiz kalacak gibi görünüyor. Bu haberdeki örnek ve öngörüler, 'Allah'ını seven defansa gelsin' dedirtecek türden.
UÇAN GARSON BOŞLARI TOPLUYORTeknolojinin dünyada yayılma hızına bakılırsa, birkaç yıl içinde herkesin elinde, evinde ve şirketinde bir İHA'sı olacak. Amazon.com'un geçtiğimiz aylarda patentini aldığı sipariş teslimi gibi birçok hizmet şeklinde İHA kullanılacak. Hatta Singapurlu Infinium Robotics'in geliştirdiği drone'lar, Timbre restoranlarında şimdiden işe alındı. Cihaz, restoranda siparişleri götürüp, boş ve kirli tabakları getiriyor. Görünen odur ki, yakın zamanda köpek gezdirir gibi yanında İHA'sı ile dolaşan insanlar görecek hatta onlardan biri olacağız.
SELFIE ÇUBUĞUNU TARİHE GÖMECEKSIPRI raporuna göre, İsrail (%60.7) ve ABD (23.8) İHA, üretimi ve ihracatında lider durumda. Tabii ki piyasada elini çabuk turan oyunun kazananı olacak. İthalatçılar arasında 6. sırada yer alan Türkiye de şimdiden yerli İHA üretimine başladı. Öte yandan, Avustralya'lı LOT Group, uçan selfie çubuğu üreterek, işi şimdiden farklı bir yere taşıdı. 360 derece panaroma resim çeken ürünü katlayıp cebinize koyabiliyorsunuz. İHA'lar günlük yaşamda kullanıldıkça işin mahremiyet ve güvenlik boyutu da gündeme geliyor. Önlemler geliştirilirken, Havacılık Genel Müdürlüğü 1 Mayıs 2016'ya kadar İHA kaydı yaptırmayanlara 17 bin TL para cezasıyla verileceğini açıkladı.
2014 satışı 1.5 milyar $
2015 satışı 2.6 milyar $
2016'da yüzde 84 büyüyecek
Türkiye'de 200 ile 20 bin TL arasında
Saati 100 TL kiralık İHA
İnternetten ikinci el satışlarda denetim yokMobicom Yetkilisi Demet Bilge, "7 yıldır satış yapıyoruz, genelde bu işi hobi olarak sürdüren kesime hitap ediyoruz. Bizden arama kurtarma ekipleri, AKUT, AFAD gibi kuruluşlar da ürün alıyor" diyor. Yasal boşluklara dikkat çeken Bilge, 500 grama kadar olan ürünlerin oyuncak statüsünde olduğunu, daha üstü ağırlıktakiler için uçuş izni alınması gerektiğini belirtiyor. Drone'ların tek seri numarası olduğunu belirten Bilge, internet üzerinden farklı bir şahsa satılması durumunda ikinci bir kaydı olmadığını paylaşıyor. Firmalara yönelik kontrollerin arttığını anlatan Bilge, bir o kadar kullanıcı denetiminin de önemli olduğunu söylüyor.
Geleceğin mesleği İHA pilotluğuİHA'lar kendi ekonomisini de beraberinde getiriyor. Ülkemizde drone ithalatçısı firmaların sayısı hızla artarken, aynı zamanda kiralama şirketleri de kurulmuş. Saatine ve çekim kalitesine göre saati 100 liradan drone ve pilotu kiralayabiliyorsunuz. Uzmanlar, kısa süre içinde drone pilotluğu ve eğitmenliğine ihtiyacın artacağına dikkat çekiyor. Çin malı ucuz ürünler ise şimdiden elden ele gezerken, Yakın zamanda seyyar satıcıların elinde satılmaya başlarsa şaşırmayın. Yakın zamanda görme engelli ve Alzheimer hastalarına refakatçi olmaya başlayan cihaz sağlık sektörüne de ilaç gibi gelecek. Teslimat amaçlı kargo şirketleri şimdiden ciddi yol aldı.
Benim araç biraz insan olsunPeki birkaç yıl içinde vatandaşın hayatında neler değişecek? Mesela tepemizde sahibini arayan İHA'lar uçarken, komşunun bahçesine girenler yüzünden muhtemel kavgalar karakolda bitecek. Bazıları telgrafın tellerine konacak. Kafanıza aniden yakıtını bırakanlar, 'İstersen bir piyango bileti al abi' diyecek. Bizim drone'a gelince, haberler için görüş aldıracağım. 11 yaşından beri gururla sürdürdüğüm evdeki perdeleri takma görevini devredeceğim. Şarj tokluğuna, durmadan çalıştırdığım drone'num sevgisini göstermek için şu sözlerle pencereme konacak: "Senin yaptığını insan evladı yapmaz orhanorhun"
